13 grudnia, 2024

Sporty zimowe, takie jak jazda na nartach lub na snowboardzie, to nie tylko doskonała rozrywka, ale i korzyści zdrowotne wynikające z aktywności fizycznej. Jednak osoby z problemami kolan często mają wątpliwości, czy jazda na nartach jest dla nich bezpieczna. Jak uniknąć ryzyka pogorszenia stanu zdrowia i cieszyć się zimowymi aktywnościami na świeżym powietrzu?

Kolano to największy staw w ludzkim organizmie i zarazem jedno z najczęściej przeciążanych miejsc. Ze względu na swoją złożoną budowę i zakres ruchu, staw kolanowy jest szczególnie podatny na urazy. Tymczasem narciarstwo wymaga intensywnej pracy kolan – jego skrętów, dynamicznych ruchów, a jednocześnie stabilizacji ciała, co może być wyzwaniem dla osób z istniejącymi problemami, takimi jak uszkodzenia więzadeł, przeciążenia czy zmiany zwyrodnieniowe.

Czy oznacza to, że w takiej sytuacji należy zrezygnować z jazdy na nartach? Niekoniecznie. Odpowiednie przygotowanie i dostosowanie aktywności do indywidualnych możliwości sprawią, że szusowanie po zaśnieżonych stokach będzie bezpieczne.

Zagrożenia związane z jazdą na nartach dla osób z problemami kolan

Podczas jazdy na nartach staw kolanowy pracuje w dynamicznych warunkach – musi stabilizować ciało, absorbować wstrząsy i umożliwiać zmiany kierunku. Największe ryzyko dotyczy:

urazów więzadeł krzyżowych – szczególnie więzadła krzyżowego przedniego (ACL), które odpowiada za stabilizację kolana; do jego uszkodzeń dochodzi najczęściej podczas skrętów i nagłych zatrzymań,

uszkodzenia łąkotek – łąkotki pełnią rolę amortyzatorów w kolanie i są szczególnie narażone na przeciążenia w sportach dynamicznych, do których zalicza się narciarstwo,
nasilenia objawów choroby zwyrodnieniowej – osoby z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych mogą odczuwać ból podczas jazdy z powodu intensywnych obciążeń.

Jak przygotować kolana do sezonu narciarskiego?

Kluczowe dla osób z problemami kolan jest przygotowanie fizyczne do sezonu narciarskiego i świadoma technika jazdy. Przygotowania najlepiej zacząć kilka tygodni przed planowanym wyjazdem na narty, włączając do planu dnia ćwiczenia, które poprawią siłę mięśni i stabilizację stawów. Skuteczne strategie obejmują:

regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie czworogłowe uda, pośladkowe i łydki,
ćwiczenia równoważne, np. stanie na jednej nodze, by poprawić stabilizację stawów,
rozciąganie mięśni nóg i techniki zwiększające elastyczność,
pracę z fizjoterapeutą, który może ocenić zakres ruchu i zalecić indywidualny program wzmacniający.

Bardzo ważny jest także wybór dopasowanego do indywidualnych potrzeb sprzętu narciarskiego (zarówno samych nart, jak i butów), który zapewni odpowiednią amortyzację i zmniejszy ryzyko kontuzji. Jeśli jest takie wskazanie, można zainwestować również w specjalne elastyczne ortezy, które dodatkowo zabezpieczą kolano podczas jazdy.

Jazda na nartach może być bezpieczna dla osób z problemami kolan, jeśli odpowiednio przygotujemy ciało do wysiłku i będziemy świadomie podchodzić do swoich możliwości. Kluczowe jest wcześniejsze wzmocnienie mięśni, zastosowanie właściwej techniki i konsultacja ze specjalistą, np. ortopedą lub fizjoterapeutą. W klinice KRIOSONIK pomożemy Ci ocenić stan Twoich kolan i dobrać odpowiedni program przygotowawczy, byś mógł cieszyć się narciarską przygodą bez obaw.

Chcesz zacząć ćwiczyć – wykonaj przed test FMS!

Test FMS (functional movement screen) to metoda badania przesiewowego, służąca ocenie zdrowia, sprawności oraz stanu funkcjonalnego osoby aktywnej fizycznie, zarówno amatorsko, jak i zawodowo. Zaleca się, by test FMS przeprowadzony został u każdego, kto chce rozpocząć treningi – dzięki temu można określić słabe punkty łańcucha ruchowego i ograniczyć ryzyko występowania kontuzji. Test FMS to bardzo prosty i przystępny sposób na sprawdzenie jakości wzorców ruchowych u danej osoby, która uprawia sport – zarówno zawodowo, jak i amatorsko. Umożliwia on zidentyfikowanie ewentualnych asymetrii lub ograniczeń ruchowych, dzięki czemu można wobec nich podjąć odpowiednie działania, a w konsekwencji – zmniejszyć ryzyko odniesienia kontuzji. Test FMS – na czym polega? Test FMS nie jest bardzo skomplikowany. Polega on na wykonaniu przez pacjenta siedmiu ściśle określonych ćwiczeń fizycznych – w zależności od ćwiczenia potrzebne są do tego podstawa o wymiarach 150x15x5 cm, drążek, dwie poprzeczki oraz guma. Do ćwiczeń tych zalicza się:

głęboki przysiad,
przeniesienie kończyny dolnej nad płotkiem,
przysiad w wykroku,
ruchomość obręczy barkowej,
aktywne uniesienie wyprostowanej kończyny dolnej,
ugięcie ramion w podporze,
stabilność rotacyjna tułowia.

Każdy z testów wykonywany jest w odpowiedniej pozycji, która umożliwia ocenę elastyczności mięśni, ruchomości stawów, koordynacji, stabilizacji oraz umiejętności zachowania równowagi. Specjalista obserwuje również, czy w trakcie wykonywania ćwiczeń nie pojawiają się tzw. wzorce kompensacyjne, czyli pewne niekorzystne ustawienia punktów ciała, które zwiększają ryzyko pojawienia się kontuzji. Test FMS – na czym polega punktacja? Podczas testu FMS pacjent ma trzy próby wykonania każdego z ćwiczeń – najlepszą z nich ocenia się w skali od 0 do 3, gdzie:

3 pkt. otrzymuje się za prawidłowo wykonany testu bez wystąpienia wzorców kompensacyjnych,
2 pkt. otrzymuje się za prawidłowo wykonany test z występującymi wzorcami kompensacyjnymi,
1 pkt. otrzymuje się w przypadku niemożności wykonania testu,
0 pkt. otrzymuje się jeśli w trakcie wykonywania testu wystąpi ból.

Za wszystkie siedem testów można otrzymać 21 pkt. Wynik równy bądź mniejszy niż 14 pkt. sygnalizuje zwiększone ryzyko odniesienia kontuzji. Oczywiście nie oznacza to, że dana osoba powinna wówczas zupełnie zrezygnować z uprawiania sportu. Wskazana może być jednak zmiana dyscypliny albo zwiększona praca fizjoterapeutyczna nad określonymi partiami ciała, by wzmocnić mięśnie, uelastycznić stawy itp. Test FMS wykonać można w naszym centrum KRIOSONIK w Warszawie. Zapraszamy do kontaktu – zapewniamy opiekę doświadczonych specjalistów! Zadzwoń lub napisz do nas i umów się na wizytę w dogodnym dla Ciebie terminie -> https://www.kriosonik.pl/rehabilitacja-warszawa/kontakt.