13 grudnia, 2024

Sporty zimowe, takie jak jazda na nartach lub na snowboardzie, to nie tylko doskonała rozrywka, ale i korzyści zdrowotne wynikające z aktywności fizycznej. Jednak osoby z problemami kolan często mają wątpliwości, czy jazda na nartach jest dla nich bezpieczna. Jak uniknąć ryzyka pogorszenia stanu zdrowia i cieszyć się zimowymi aktywnościami na świeżym powietrzu?

Kolano to największy staw w ludzkim organizmie i zarazem jedno z najczęściej przeciążanych miejsc. Ze względu na swoją złożoną budowę i zakres ruchu, staw kolanowy jest szczególnie podatny na urazy. Tymczasem narciarstwo wymaga intensywnej pracy kolan – jego skrętów, dynamicznych ruchów, a jednocześnie stabilizacji ciała, co może być wyzwaniem dla osób z istniejącymi problemami, takimi jak uszkodzenia więzadeł, przeciążenia czy zmiany zwyrodnieniowe.

Czy oznacza to, że w takiej sytuacji należy zrezygnować z jazdy na nartach? Niekoniecznie. Odpowiednie przygotowanie i dostosowanie aktywności do indywidualnych możliwości sprawią, że szusowanie po zaśnieżonych stokach będzie bezpieczne.

Zagrożenia związane z jazdą na nartach dla osób z problemami kolan

Podczas jazdy na nartach staw kolanowy pracuje w dynamicznych warunkach – musi stabilizować ciało, absorbować wstrząsy i umożliwiać zmiany kierunku. Największe ryzyko dotyczy:

urazów więzadeł krzyżowych – szczególnie więzadła krzyżowego przedniego (ACL), które odpowiada za stabilizację kolana; do jego uszkodzeń dochodzi najczęściej podczas skrętów i nagłych zatrzymań,

uszkodzenia łąkotek – łąkotki pełnią rolę amortyzatorów w kolanie i są szczególnie narażone na przeciążenia w sportach dynamicznych, do których zalicza się narciarstwo,
nasilenia objawów choroby zwyrodnieniowej – osoby z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych mogą odczuwać ból podczas jazdy z powodu intensywnych obciążeń.

Jak przygotować kolana do sezonu narciarskiego?

Kluczowe dla osób z problemami kolan jest przygotowanie fizyczne do sezonu narciarskiego i świadoma technika jazdy. Przygotowania najlepiej zacząć kilka tygodni przed planowanym wyjazdem na narty, włączając do planu dnia ćwiczenia, które poprawią siłę mięśni i stabilizację stawów. Skuteczne strategie obejmują:

regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie czworogłowe uda, pośladkowe i łydki,
ćwiczenia równoważne, np. stanie na jednej nodze, by poprawić stabilizację stawów,
rozciąganie mięśni nóg i techniki zwiększające elastyczność,
pracę z fizjoterapeutą, który może ocenić zakres ruchu i zalecić indywidualny program wzmacniający.

Bardzo ważny jest także wybór dopasowanego do indywidualnych potrzeb sprzętu narciarskiego (zarówno samych nart, jak i butów), który zapewni odpowiednią amortyzację i zmniejszy ryzyko kontuzji. Jeśli jest takie wskazanie, można zainwestować również w specjalne elastyczne ortezy, które dodatkowo zabezpieczą kolano podczas jazdy.

Jazda na nartach może być bezpieczna dla osób z problemami kolan, jeśli odpowiednio przygotujemy ciało do wysiłku i będziemy świadomie podchodzić do swoich możliwości. Kluczowe jest wcześniejsze wzmocnienie mięśni, zastosowanie właściwej techniki i konsultacja ze specjalistą, np. ortopedą lub fizjoterapeutą. W klinice KRIOSONIK pomożemy Ci ocenić stan Twoich kolan i dobrać odpowiedni program przygotowawczy, byś mógł cieszyć się narciarską przygodą bez obaw.

Dziecko się garbi – czy to moment na wizytę u ortopedy?

Dzieci są narażone na rozwój różnych wad postawy. Objawem, który skłania rodziców do wizyty u ortopedy, bardzo często jest tzw. garbienie się, czyli zaokrąglenie pleców na odcinku piersiowym. Stanu tego nie wolno lekceważyć – nieleczony może powodować poważne konsekwencje zdrowotne.

Ludzki kręgosłup posiada naturalne wygięcia i krzywizny, które są niezbędne m.in. do stabilizacji pionowej postawy oraz amortyzacji obciążeń. Jedną z takich krzywizn jest kifoza piersiowa, czyli w pełni fizjologiczne wygięcie kręgosłupa ku tyłowi na odcinku piersiowym. Prawidłowy zakres kifozy wynosi jednak od 20 do 40° – jeśli krzywizna jest większa, mamy do czynienia z tzw. hiperkifozą, którą uznaje się za wadę postawy.

W powszechnej nomenklaturze hiperkifozę określa się mianem „okrągłych pleców” – jest tak dlatego, że sylwetka osoby nią dotkniętej jest wyraźnie zgarbiona, a kręgosłup przybiera kulisty kształt.

Dlaczego dzieci się garbią?

Hiperkifoza i związane z nią garbienie się dziecka może mieć różne przyczyny. Zalicza się do nich:

występująca w wieku dziecięcym choroba Scheuermanna, w przebiegu której dochodzi do martwicy i obumierania trzonów kręgowych oraz krążków międzykręgowych kilku sąsiadujących ze sobą kręgów,
współwystępowanie innych wad postawy, np. skoliozy (czyli bocznego skrzywienia kręgosłupa),
krzywica, czyli występująca u dzieci w wieku 2-3 lat choroba spowodowana niedoborem witaminy D,
niedobór aktywności fizycznej, spędzanie większości czasu przy biurku, przed telewizorem lub komputerem,
przyjmowanie nieprawidłowej pozycji ciała podczas nauki przy biurku albo korzystania z komputera.

Jakie skutki może mieć garbienie się?

Hiperkifoza skutkuje nie tylko zaokrągleniem pleców i występowaniem tzw. garbu. Nieleczona wada przyspiesza procesy zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa, ogranicza jego ruchomość, powoduje nadmierne napięcie mięśni kręgosłupa, może być przyczyną dolegliwości bólowych, zaburzeń oddychania, a nawet zaburzeń przepływu krwi. Dlatego hiperkifozę trzeba leczyć!

Jak leczy się plecy okrągłe?

Wizyta u ortopedy to podstawowy element diagnostyki hiperkifozy – w większości przypadków do rozpoznania wady wystarczy samo wzrokowe badanie postawy ciała dziecka, choć czasami lekarz może zlecić również wykonanie dodatkowych badań obrazowych.

W leczeniu tzw. pleców okrągłych największe znaczenie ma odpowiednia fizjoterapia, czyli ćwiczenia wykonywane pod okiem wyspecjalizowanego rehabilitanta. Fizjoterapia ma na celu rozciągnięcie mięśni przykurczonych i wzmocnienie mięśni osłabionych, przywrócenie prawidłowych nawyków ruchowych i oddechowych, a także utrzymanie pełnej ruchomości kręgosłupa. Niekiedy pomocniczo stosuje się także zabiegi fizykoterapii, w tym hydroterapię, elektroterapię i ciepłolecznictwo.

Leczeniem hiperkifozy oraz innych wad postawy u dzieci zajmujemy się w naszym centrum Kriosonik! Jeśli Twoje dziecko potrzebuje tego typu pomocy, skontaktuj się z nami i umów się na wizytę!