Skolioza, czyli boczne skrzywienie kręgosłupa, objawia się nieprawidłowym wygięciem linii kręgosłupa, wymuszającym nieprawidłową postawę i napięcie mięśniowe, prowadząc do postępującej deformacji trzonów kręgowych. Skolioza najczęściej ujawnia się u dzieci w okolicach dziesiątego roku życia, może być jednak diagnozowana wcześniej, nawet już w łonie matki.

Rodzaje skoliozy u dzieci

Rodzaj terapii skoliozy będzie różnił się w zależności od jej typu oraz pochodzenia. Najczęściej występuje młodzieżowa skolioza idiopatyczna, której przyczyna powstania jest nieznana. Ten typ skoliozy charakteryzuje się widocznym skrzywieniem bocznym, zazwyczaj w odcinku piersiowym kręgosłupa, kształcie „C” lub „S”. Szacuje się, że większość przypadków diagnozy idiopatycznej diagnozuje się 10 a 12 rokiem życia dziecka.

Istnieją także rodzaje skoliozy, które są wrodzone lub wynikają z rozwoju innego schorzenia. Do tej grupy należą skolioza nerwowo-mięśniowa, występująca u dzieci z chorobami nerwowo-mięśniowymi takimi jak porażenie mózgowe, rozszczep kręgosłupa albo dystrofia mięśniowa. Wrodzona skolioza może być też powiązana ze zniekształceniem kręgów.

Jakie terapie skoliozy u dzieci? Metody nieoperacyjne leczenia skoliozy

Większość przypadków skoliozy u dzieci da się leczyć nieoperacyjnie, za pomocą fizykoterapii, ortez lub gorsetu gipsowego.

W przypadku niewielkiego skrzywienia kręgosłupa, fizykoterapia pomaga wzmocnić mięśnie pleców dziecka oraz poprawić jego postawę i poczucie równowagi. Wczesna fizjoterapia pozwala na uniknięcie bólu i zwyrodnień kręgosłupa w przyszłości.

Jeśli skolioza jest umiarkowana lub ciężka i istnieje prawdopodobieństwo jej pogłębienia, lekarz może zalecić noszenie zdejmowanej ortezy pleców, zapobiegającej pogorszeniu się skoliozy. Jeśli jednak skrzywienie kręgosłupa zdiagnozuje się u niemowląt i małych dzieci, częściej stosuje się specjalny, oddychający gips otaczający tułów, który tymczasowo wzmacnia kręgosłup i nie dopuszcza do dalszego rozwoju deformacji.

Warto wspomnieć, że skolioza może być przyczyną powstania stanu zapalnego oraz bólu kręgosłupa. W takim przypadku stosuje się sterydowe zastrzyki zewnątrzoponowe. Wykonywać je może jedynie specjalista, tak wiec ten sposób leczenia wiąże się z regularnymi wizytami w gabinecie. Przed zrobieniem zastrzyku lekarz znieczula dziecko, a następnie umieszcza igłę w przestrzeni zewnątrzoponowej w kręgosłupie. Zastrzyk nie działa od razu, jednak przynosi ulgę w ciągu kilku dni, ułatwiając dziecku normalne funkcjonowanie.

Chirurgiczne leczenie skoliozy

Gdy prowadzenie terapii niechirurgicznych nie daje efektów, może być konieczna operacja leczenia skoliozy. Wykonuje je się w znieczuleniu ogólnym, a po wyjściu ze szpitala dziecko najprawdopodobniej będzie musiało uczęszczać na fizykoterapię. Dokładne procedury związane z zabiegiem chirurgicznym różnią się w zależności od rodzaju i stopnia pogłębienia skoliozy.

Operacje skoliozy bez usztywnienia kręgosłupa wykonuje się w Polsce od 2019 roku. Podczas procedury chirurdzy uzyskują dostęp do kręgosłupa przez kilka małych nacięć zamiast jednego większego, którego używało się w starszych metodach operacji skoliozy. Następnie przyczepia się specjalną nić do kilku kręgów i mocno ją naciąga. Napięcie z uwięzi prostuje kręgosłup. Takie podejście może zapobiec późniejszej operacji usztywnienia kręgosłupa.

W Polsce częściej jednak stosuje się leczenie chirurgiczne polegające na korekcie skrzywienia za pomocą śrub, prętów i implantów. Tego typu operacje są bardziej inwazyjne – wymagają odseparowania mięśni od kręgosłupa (dojście tylne) lub usunięcie jednego żebra (dojście przednie). Prócz usztywnienia kręgosłupa koniecznie jest też częściowe usunięcie tkanki kości i stawów, aby kręgi mogły się ponowne zrosnąć w nowej, prawidłowej pozycji.