Krioterapia to nic innego jak zabieg, który w swym przebiegu wykorzystuje bardzo niskie temperatury. Leczenie zimnem pozytywnie wpływa na organizm człowieka, pomagając uporać się z różnorodnymi schorzeniami. Fizjoterapeuta dobiera odpowiednią dawkę zimna do potrzeb konkretnego pacjenta oraz dolegliwości, z którymi się zmaga. Zabiegi ogólne w kriokomorze polecane są zarówno osobom zmagającym się z chorobami, jak i sportowcom oraz osobom aktywnym fizycznie. Terapia zimnem wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe oraz rozluźniające. 

Krioterapia ogólna, czyli leczenie zimnem w kriokomorze 

Krioterapia ogólna to zabieg, który polega na oddziaływaniu niskiej temperatury na całe ciało. W tym przypadku zastosowanie ma kriokomora (lub kriosauna), czyli specjalna komora do leczenia zimnem. Pobyt w takiej kapsule nie powinien być dłuższy niż 3 minuty. Zadaniem krioterapii ogólnej jest wykorzystanie naturalnych reakcji organizmu człowieka na działanie zimna. 

Alternatywą jest krioterapia miejscowa – stosowana do schłodzenia wyłącznie określonej części ciała. 

W jaki sposób działa kriokomora? 

Jak już zostało wspomniane, w kriokomorze całe ciało poddawane jest działaniu niskiej temperatury. Może ona sięgać nawet do -160°C. Zabieg trwa maksymalnie 3 minuty i odbywa się pod okiem specjalisty. W tym czasie następuje kontrolowane obniżenie temperatury skóry oraz tkanek podskórnych. Jest to zjawisko korzystne z punktu widzenia działania terapeutycznego. 

Najczęściej wykorzystywanym gazem w kriokomorze jest ciekły azot. Jego zadaniem jest zwężenie naczyń w skórze oraz tkance podskórnej. Organizm człowieka w taki sposób próbuje chronić się przed działaniem zimna i zamrożeniem. Następuje zmniejszenie przemiany materii, ponieważ krew w ochłodzonych częściach ciała płynie wolniej. Po wyjściu z kriokomory i upływie ok. 2-6 minut dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych. To skutkuje szybszym przepływem krwi oraz kilkukrotnym zwiększeniem przemiany materii. Przyspieszone zostają również procesy regeneracji uszkodzonych tkanek. 

Jak rehabilitacja niską temperaturą wpływa na organizm? 

Niska temperatura, która działa na całe ciało, pobudza do pracy układ odpornościowy. Zauważalne jest m.in.:

• wzrost ilości limfocytów we krwi, 
• zwiększenie produkcji niektórych hormonów (np. adrenaliny, kortyzolu, testosteronu), 
• wydzielanie większej ilości endorfin, 
• działanie przeciwbólowe, 
• obniżenie napięcia mięśniowego,
• zmniejszenie obrzęków, 
• szybsza rehabilitacja po przebytych urazach, 
• ograniczenie stanów zapalnych, 
• zwiększenie przemiany materii, 
• zmniejszenie napięcia mięśni, 
• wzmocnienie mięśni i stawów, 
• zwiększenie pobudliwości obwodowych nerwów, 
• zwiększenie odporności organizmu, 
• wzrost wydolności fizycznej organizmu, 
• ujędrnienie skóry, 
• poprawa samopoczucia,
• redukcja objawów stresu, 
• więcej energii do działania.

Krioterapia ogólna często jest stosowana w połączeniu z kinezyterapią. Jest to związane z tym, że po oddziaływaniu zimna na organizm mięśnie stają się bardziej elastyczne. Połączenie tych dwóch metod rehabilitacji sprawia, że mięśnie szkieletowe są wzmocnione, odporność organizmu wzrasta, a samopoczucie ulega poprawie. Najczęściej kinezyterapia stosowana po krioterapii trwa ok. 30-60 minut. 

Jakie są wskazania do krioterapii? 

Krioterapia ogólna pozytywnie wpływa na poprawę ogólnego stanu zdrowia. Zabieg w kriokomorze wskazany jest dla osób, u których zdiagnozowano m.in.:

• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), 
• łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), 
• choroby reumatyczne tkanek miękkich i łącznych, 
• stwardnienie rozsiane (SM),
• choroby zwyrodnieniowe stawów (kręgosłupa, barku, łokcia, biodra, kolana), 
• zapalenia okołostawowe, 
• choroby stawów o podłożu metabolicznym, 
• stany wzmożonego napięcia mięśniowego, 
• zespoły przeciążeniowe, 
• dyskopatie, 
• urazy (złamania, skręcenia, zwichnięcia, stłuczenia), 
• kontuzje sportowe,
• zabiegi operacyjne mięśni, kości i ścięgien, 
• obrzęki, 
• osteoporoza,
• dna moczanowa, 
• rwa kulszowa, 
• fibromialgia,
• nerwobóle, 
• stany zmęczenia psychicznego (np. przewlekły stres), 
• zaburzenia depresyjne i nerwicowe, 
• cellulit, 
• niedowłady i przykurcze kończyn, które mają swoje źródło w podłożu neurologicznym lub ortopedycznym,
• krioterapia może również zostać zastosowana w celu łagodzenia objawów menopauzy, jako odnowa biologiczna oraz pomocniczo przy leczeniu otyłości. 

Czy są jakieś przeciwwskazania do krioterapii? 

Istnieją pewne przeciwwskazania, które mogą uniemożliwić pobyt w kriokomorze. Wśród najczęściej wymienianych są:

• nadwrażliwość na zimno, 
• choroby, w których czynnikiem wywoławczym jest niska temperatura (np. zespół Raynauda), 
• zmiany zakrzepowo-zatorowe, 
• zapalenie miedniczek nerkowych, 
• zapalenie pęcherza moczowego, 
• zmiany skórne popromienne,
• uszkodzenia skóry, 
• owrzodzenia i otwarte rany, 
• nadmierna potliwość skóry, 
• odmrożenia,
• zaburzenia rytmu serca, 
• przebyty w niedalekiej przeszłości zawał, 
• niektóre choroby serca, 
• stany osłabienia organizmu, 
• ostre schorzenia dróg oddechowych, 
• choroby nowotworowe, 
• zaawansowana miażdżyca,
• nadczynność tarczycy, 
• aktywna grypa, zapalenie płuc oraz gruźlica,
• ciąża, 
• klaustrofobia.

Skutki uboczne po krioterapii ogólnej występują niezwykle rzadko. Mogą pojawić się pod postacią delikatnych skurczy, mrowienia skóry czy też bólu głowy. Takie symptomy jednak szybko mijają i pacjent może w pełni cieszyć się z efektów pobytu w kriokomorze. 

Jak przygotować się do zabiegu w kriokomorze? 

Podstawową zasadą krioterapii jest to, że w dniu zabiegu nie wolno spożywać alkoholu ani żadnych innych używek. Przed wejściem do kriokomory należy zdjąć biżuterię, soczewki kontaktowe oraz okulary. Nie wolno smarować ciała kremami, balsamami i innymi substancjami natłuszczającymi. 

Bezpośrednio przed wizytą w kriokomorze należy osuszyć ciało ręcznikiem z nadmiaru wilgoci. Konieczne jest także zaopatrzenie się w odpowiedni strój m.in. spodenki, koszulkę (może być kostium kąpielowy), wysokie skarpetki, rękawiczki oraz opaskę lub czapkę. Ubrania powinny być bawełniane lub frotte. 

Krioterapia staje się coraz popularniejszym zabiegiem. Znajduje zastosowanie zarówno w medycynie, jak i kosmetologii. Stanowi istotny element fizjoterapii w przebiegu różnorodnych schorzeń. Odznacza się dużą skutecznością działania, co docenia liczne grono pacjentów.