Udar to choroba, w przebiegu której dochodzi do obumarcia części mózgu na skutek zatrzymania dopływu krwi do tkanki mózgowej. W zależności od tego, jak rozległy jest udar, u pacjenta dojść może do wielu zaburzeń i nieprawidłowości m.in. w zakresie mowy, poruszania się, wykonywania codziennych czynności oraz funkcji poznawczych. Dlatego tak ważna jest rehabilitacja po udarze, która pozwala pacjentowi odzyskać maksimum sprawności i samodzielności.

Udar mózgu jest trzecią – po chorobach serca i nowotworach – przyczyną przedwczesnych zgonów oraz najczęstszą przyczyną trwałej niepełnosprawności u osób powyżej 40. roku życia. Mówiąc najogólniej, w przebiegu udaru dochodzi na skutek obumarcia części mózgu na skutek zatrzymania dopływu krwi. Udar mózgu może mieć charakter niedokrwienny (dochodzi do niego wtedy, gdy niedrożna – najczęściej na skutek miażdżycy – staje się tętnica zaopatrująca mózg w krew) lub krwotoczny (powstaje na skutek pęknięcia ściany tętnicy i wylania się krwi poza naczynie, jego najczęstszą przyczyną jest wieloletnie nadciśnienie, powodujące powstawanie mikrotętniaków).

Objawy udaru zależą od tego, jaka część mózgu uległa uszkodzeniu. Mogą to być np. zaburzenia pracy mięśni twarzy, niedowłady kończyn, zaburzenia widzenia, mowy, połykania, silne bóle głowy oraz utrata przytomności. Jeśli pacjent szybko trafi do szpitala i skutki udaru udaje się odwrócić lub znacznie zahamować, można go uchronić przed śmiercią i ciężką niepełnosprawnością. Właściwie wszyscy pacjenci po udarze wymagają natomiast odpowiedniej dopasowanej do potrzeb rehabilitacji.

Rehabilitacja po udarze – etapy

Rehabilitacja po udarze powinna zostać wdrożona jak najszybciej – od razu po ustabilizowaniu się zdrowia pacjenta, gdy mija stan bezpośredniego zagrożenia życia. Wyróżnia się trzy jej etapy:

• profilaktyka funkcjonalna – ma miejsce jeszcze w trakcie pobytu pacjenta na oddziale szpitalnym, co trwa z reguły od 2 do 3 tygodni, ma na celu głównie zapobieganie odleżynom, przykurczom oraz nieprawidłowym ułożeniu kończyn,
• rehabilitacja funkcjonalna – w zależności od stopnia zaawansowania udaru może trwać od 3 tygodni nawet do 12-24 miesięcy, jej głównym celem jest zapobieganie przykurczom i deformacjom, maksymalne odbudowanie siły mięśni, łagodzenie spastyczności oraz odwracanie skutków powstałych niedowładów,
• okres adaptacji – trwać może od 12-24 miesięcy nawet do 5 lat, w tym czasie pacjent ma zostać przygotowany do możliwie samodzielnego funkcjonowania, powrotu do aktywności ruchowej, zawodowej oraz społecznej.

Metody i techniki rehabilitacji po udarze

Metody i techniki rehabilitacji po udarze to bardzo indywidualna kwestia – zależą od zaawansowania udaru, zmian, jakie poczynił u pacjenta oraz pozostałych po nim skutków. W pierwszych tygodniach po udarze stosuje się przede wszystkim różnego rodzaju ćwiczenia mające na celu pozycjonowanie pacjenta. W celu zapobiegania odleżynom wykorzystuje się rozmaite wałki, kształtki i inne podpory, które mają zabezpieczyć prawidłowe ułożenie ciała.

W kolejnych etapach rehabilitacji po udarze sięga się m.in. po różnego rodzaju usprawniające ćwiczenia miejscowe i ogólne, systemy ćwiczeń oparte o konkretne koncepcje teoretyczne (np. koncepcja Brunnstroma lub Jacobsona), techniki z wykorzystaniem różnych urządzeń (np. aparatów elektrostymulujących do nauki chodzenia), jak również rozmaite zabiegi fizykoterapii: pole magnetyczne, ciepłolecznictwo lub elektroterapia. Zastosowanie znajdują także masaże: klasyczne, wodne oraz pneumatyczne. 

Specjalistyczną pomoc w zakresie rehabilitacji po udarze zapewniamy w naszym centrum Kriosonik. Osoby wymagające tego typu wsparcia zapraszamy do kontaktu -> https://www.kriosonik.pl/kontakt/?placowka=143.