13 grudnia, 2024

Sporty zimowe, takie jak jazda na nartach lub na snowboardzie, to nie tylko doskonała rozrywka, ale i korzyści zdrowotne wynikające z aktywności fizycznej. Jednak osoby z problemami kolan często mają wątpliwości, czy jazda na nartach jest dla nich bezpieczna. Jak uniknąć ryzyka pogorszenia stanu zdrowia i cieszyć się zimowymi aktywnościami na świeżym powietrzu?

Kolano to największy staw w ludzkim organizmie i zarazem jedno z najczęściej przeciążanych miejsc. Ze względu na swoją złożoną budowę i zakres ruchu, staw kolanowy jest szczególnie podatny na urazy. Tymczasem narciarstwo wymaga intensywnej pracy kolan – jego skrętów, dynamicznych ruchów, a jednocześnie stabilizacji ciała, co może być wyzwaniem dla osób z istniejącymi problemami, takimi jak uszkodzenia więzadeł, przeciążenia czy zmiany zwyrodnieniowe.

Czy oznacza to, że w takiej sytuacji należy zrezygnować z jazdy na nartach? Niekoniecznie. Odpowiednie przygotowanie i dostosowanie aktywności do indywidualnych możliwości sprawią, że szusowanie po zaśnieżonych stokach będzie bezpieczne.

Zagrożenia związane z jazdą na nartach dla osób z problemami kolan

Podczas jazdy na nartach staw kolanowy pracuje w dynamicznych warunkach – musi stabilizować ciało, absorbować wstrząsy i umożliwiać zmiany kierunku. Największe ryzyko dotyczy:

urazów więzadeł krzyżowych – szczególnie więzadła krzyżowego przedniego (ACL), które odpowiada za stabilizację kolana; do jego uszkodzeń dochodzi najczęściej podczas skrętów i nagłych zatrzymań,

uszkodzenia łąkotek – łąkotki pełnią rolę amortyzatorów w kolanie i są szczególnie narażone na przeciążenia w sportach dynamicznych, do których zalicza się narciarstwo,
nasilenia objawów choroby zwyrodnieniowej – osoby z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych mogą odczuwać ból podczas jazdy z powodu intensywnych obciążeń.

Jak przygotować kolana do sezonu narciarskiego?

Kluczowe dla osób z problemami kolan jest przygotowanie fizyczne do sezonu narciarskiego i świadoma technika jazdy. Przygotowania najlepiej zacząć kilka tygodni przed planowanym wyjazdem na narty, włączając do planu dnia ćwiczenia, które poprawią siłę mięśni i stabilizację stawów. Skuteczne strategie obejmują:

regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie czworogłowe uda, pośladkowe i łydki,
ćwiczenia równoważne, np. stanie na jednej nodze, by poprawić stabilizację stawów,
rozciąganie mięśni nóg i techniki zwiększające elastyczność,
pracę z fizjoterapeutą, który może ocenić zakres ruchu i zalecić indywidualny program wzmacniający.

Bardzo ważny jest także wybór dopasowanego do indywidualnych potrzeb sprzętu narciarskiego (zarówno samych nart, jak i butów), który zapewni odpowiednią amortyzację i zmniejszy ryzyko kontuzji. Jeśli jest takie wskazanie, można zainwestować również w specjalne elastyczne ortezy, które dodatkowo zabezpieczą kolano podczas jazdy.

Jazda na nartach może być bezpieczna dla osób z problemami kolan, jeśli odpowiednio przygotujemy ciało do wysiłku i będziemy świadomie podchodzić do swoich możliwości. Kluczowe jest wcześniejsze wzmocnienie mięśni, zastosowanie właściwej techniki i konsultacja ze specjalistą, np. ortopedą lub fizjoterapeutą. W klinice KRIOSONIK pomożemy Ci ocenić stan Twoich kolan i dobrać odpowiedni program przygotowawczy, byś mógł cieszyć się narciarską przygodą bez obaw.

Stretching – dlaczego jest tak ważny?

Rozciąganie mięśni powinno być nieodłącznym elementem każdej aktywności fizycznej. Zestaw ćwiczeń rozciągających może przybierać postać samodzielnego treningu lub stanowić jego końcowy etap. W obu przypadkach ma zbawienny wpływ na dobrą kondycję całego ciała.

Czym jest stretching?

Stretching to nic innego jak rozciąganie – rodzaj aktywności fizycznej stosowanej w ramach rehabilitacji lub zwykłej aktywności ruchowej. Ćwiczenia stretchingowe składają się z trzech podstawowych etapów, przy czym samo rozciąganie jest etapem finalnym. Dwa pierwsze to napinanie mięśni oraz ich powolne rozluźnianie. Każdy etap powinien trwać określoną ilość czasu – od kilku do kilkunastu sekund.

Rozciąganie można traktować jako samodzielną formę treningu. Należy jednak pamiętać, że stretching sam w sobie powinien być poprzedzony rozgrzewką, aby rozgrzać podstawowe partie mięśni. Można to zrobić poprzez wykonanie kilku przysiadów, podskoków, popularnych pajacyków, krążenia ramion czy bioder. Zbyt mocne rozciąganie bez wcześniejszej rozgrzewki może doprowadzić do kontuzji lub zapaleń w obrębie mięśni.

Jak przygotować się do ćwiczeń?

Do stretchingu nie są potrzebne żadne dodatkowe przyrządy – pełnoprawny trening można urządzić sobie nawet w domowym zaciszu. Jedyne o co warto zadbać to swobodny strój i miękkie podłoże. Podczas rozciągania, tak samo jak w przypadku wielu innych ćwiczeń fizycznych, trzeba postawić na dokładność, nie na szybkość. Jeśli stretching jest Twoją jedyną formą treningu w danym momencie, optymalny czas rozciągania wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. W przypadku traktowania stretchingu jako rozgrzewki przed innymi ćwiczeniami, wystarczy 5-10 minut aktywnego stretchingu przed właściwym treningiem i kolejne 5-10 minut stretchingu statycznego po zakończeniu treningu.

Stretching aktywny polega na rozciąganiu mięśni w czasie ruchu, np. poprzez rytmiczne wymachy rąk lub nóg. Statyczny stretching to napinanie i rozluźnianie mięśni w spoczynku. Jednym ze sposobów stretchingu statycznego jest kilkusekundowe dociskanie określonych części ciała do różnych powierzchni. Rozciągać można wszystkie partie mięśni. W internecie bez trudu znajdziesz filmy instruktażowe dedykowane różnym partiom ciała.

Pozytywne skutki uprawiania stretchingu

Bezpośrednim efektem rozciągania jest zwiększenie elastyczności mięśni, ale to nie jedyna korzyść, jaką można osiągnąć trenując stretching. Regularne rozciąganie mięśni wzmacnia bowiem wytrzymałość całego organizmu (szczególnie podczas wszelkiej aktywności fizycznej), zwiększa zakres ruchu, sprzyja zachowaniu prawidłowej postawy ciała, pomaga zapobiegać bólom stawów, a także poprawia krążenie. Regularnie uprawiany stretching zwiększa ukrwienie mięśni, a to bezpośrednio przekłada się na lepszą kondycję fizyczną. Dobre ukrwienie mięśni pomaga zapobiegać zakwasom wywołanym bardziej wymagającymi aktywnościami.

Co więcej, trenowanie stretchingu działa w sposób dobroczynny na zachowanie dobrego zdrowia psychicznego. Rozluźnianie mięśni pomaga redukować stres, uspokoić umysł, oderwać się od problemów dnia codziennego. Poza tym, jak każda forma aktywności fizycznej powoduje uwalnianie endorfin, czyli hormonów szczęścia.

Podsumowanie

Stretching mogą trenować osoby w każdym wieku, ponieważ należy do grupy ćwiczeń, które są stosunkowo bezpieczne i niezbyt męczące. Młode osoby mogą potraktować rozciąganie jako etap przygotowawczy do kolejnych ćwiczeń. Dla osób starszych stretching może okazać się skutecznym sposobem zwalczania bólów stawów.