Kolano to jedna z najczęściej kontuzjowanych części ciała. Jest ono złożonym stawem składającym się z wielu elementów. Składa się z wielu ważnych struktur, z których każda może zostać zraniona. Niektóre z najczęstszych urazów kolana obejmują zerwanie więzadeł, złamania, pęknięcia łąkotek czy zapalenia kaletek maziowych. W wielu przypadkach dotyczą więcej niż jednej struktury kolana. 

Wiele urazów kolana można z powodzeniem leczyć za pomocą środków, takich jak ćwiczenia wzmacniające, które wchodzą w skład rehabilitacji. Inne urazy mogą wymagać operacji, aby je skorygować.

Często prosta metoda RICE, czy akronim angielskich słów oznaczających odpoczynek, chłodzenie, delikatną kompresję i uniesienie może pomóc przyspieszyć powrót do zdrowia.

Natomiast szybkiej pomocy należy poszukać, jeżeli:

• usłyszymy trzask i poczujemy, jak kolano się ugina w momencie kontuzji;
• mamy silny ból, który nie ustępuje;
• nie możemy ruszyć kolanem;
• zaczynamy kuleć;
• mamy obrzęk w miejscu urazu.

Rodzaj leczenia zalecanego przez lekarza będzie zależał od kilku czynników, takich jak:

• stopień urazu, 
• wiek, 
• ogólny stan zdrowia,
• poziom aktywności.

Urazy kolana są zwykle spowodowane siłą skręcającą lub zginającą przyłożoną do kolana lub bezpośrednim uderzeniem, na przykład podczas uprawiania sportu, upadku lub wypadku. Czynniki ryzyka kontuzji kolana to także przemęczenie, niewłaściwy trening, osteoporoza i uprawianie sportów o dużym wpływie, które obejmują nagłe zmiany kierunku.

Najbardziej powszechnymi kontuzjami w obrębie stawu kolanowego są:

1. Uraz ACL. 

Uraz ACL to zerwanie więzadła krzyżowego przedniego (ACL) - jednego z czterech więzadeł łączących kość piszczelową z kością udową. Zerwanie ACL jest szczególnie powszechne w ludzi, którzy grają w koszykówkę, piłkę nożną lub inne sporty, które wymagają nagłych zmian kierunku. Pacjenci często podają trzask w kolanie, występujący w chwili urazu, i po krótkim czasie pojawiający się obrzęk.

2. Złamania.

Kości w obrębie kolana, w tym rzepka, mogą zostać złamane podczas upadków lub wypadków samochodowych. Złamania rzepki powstają zwykle w wyniku bezpośredniego urazu, np. podczas upadku na twarde podłoże. Ponadto ludzie, których kości zostały osłabione przez osteoporozę, mogą czasami doznać złamania kolana po prostu przez niewłaściwie wykonany krok. 

3. Rozerwana łąkotka.

Łąkotka to twarda, gumowata chrząstka, która działa jak amortyzator między kością piszczelową a udową. Może pęknąć jeśli nagle skręcimy kolano, obciążając je. Czasami łąkotka pęka nawet podczas wykonywania codziennych czynności. Najczęściej u młodych osób do uszkodzenia łąkotki dochodzi na skutek bardzo silnego urazu, np. podczas jazdy na nartach czy gry w piłkę. U osób starszych z kolei może ona pękać podczas kucania czy wskutek poślizgnięcia się na tafli lodu. W miarę upływu czasu łąkotka zużywa się także, gdy uprawiamy różne dyscypliny sportowe związane z bieganiem i skakaniem. Pojawiają się w niej stany zwyrodnieniowe, traci elastyczność co spowodowane jest utrata kolagenu wraz z wiekiem.

4. Zapalenie kaletki kolana.

Niektóre urazy kolana powodują zapalenie kaletki maziowej. Kaletki są istotne w prawidłowym działaniu biomechanicznym stawu oraz mięśni i ścięgien, jednocześnie stanowią ważną, integralną część stawu, w którego okolicy występują. Głównym działaniem kaletki jest zmniejszenie tarcia pomiędzy strukturami podlegającymi obciążeniom. Są one również odpowiedzialne za pełnienie funkcji ochronnych. Kaletki maziowe generalnie stanowią ochronę okolic narażonych na urazy i przeciążenia. Ich stany zapalne zwykle mają charakter zapalenia jałowego, to znaczy powstają na skutek urazów lub przeciążeń okolic, w których znajdują się kaletki.

Profilaktyka, czyli jak zapobiegać kontuzjom w obrębie stawu kolanowego?

1. Zadbaj o utrzymanie prawidłowej masy ciała.

To jedna z najlepszych rzeczy, jakie możesz zrobić dla swoich kolan. Każdy dodatkowy kilogram dodatkowo obciąża stawy, zwiększając ryzyko kontuzji i choroby zwyrodnieniowej stawów.

2. Bądź aktywny fizycznie.

Ruch jest najlepszym lekarstwem na praktycznie wszystko, a pozwolić na niego może sobie praktycznie każdy! Pomaga wzmacniać mięśnie i inne struktury okołostawowe.

3. Ćwicz prawidłowo.

Upewnij się, że technika i wzorce ruchu, których używasz w sporcie lub ulubionej aktywności, są najlepsze, jakie mogą być. Treningi pod okiem fizjoterapeuty mogą nieś niesamowite rezultaty, a przy tym zapewniają najwyższe bezpieczeństwo podczas ćwiczeń.

4. Mądrze podejdź do ćwiczeń.

Jeśli cierpisz na chorobę zwyrodnieniową stawów, przewlekły ból kolana lub nawracające urazy, może być konieczna zmiana sposobu ćwiczeń. Tutaj również dobrym pomysłem, a nawet wskazanym będzie konsultacja 
z fizjoterapeutą.